Moderne kunst: hoog blijven onder rechtse tegenstand - Agamemnon A. Auerhoen          

Moderne kunst is een kunstvorm die sterk afwijkt van de klassieke. Figuratief maakt plaats voor abstract en de boodschap en emotie in het werkt komt meer centraal te staan, als het ware een moderne renaissance. Het omvat verschillende aspecten, zo is het naast de beeldende kunst reeds doorgedrongen in de huidige architectuur en komt het in -weliswaar mindere opvallende mate (denk bijvoorbeeld aan Schönbergs dodecafonie)- voor in de muziek. Er is slechts één probleem aan deze moderne uiting: je moet er bij nadenken, en dat blijkt voor vele mensen een brug te ver. Een tijd geleden las ik een krantenartikel waarin werd aangehaald dat parlementslid voor Vlaams Belang Dries Van Langenhove na de hele heisa rond de aanbouw aan het Antwerpse Steen pleitte het deel weer af te breken en te vervangen door een neogotisch complex. Om eerlijk te zijn: hij heeft ergens wel een punt. Het gebouw is lelijk. Niet spuuglelijk zoals de adjectieven in de media steeds weer wat sterker werden. Nee. Vooral saai, zo maakte iemand de mooie vergelijking met een Oekraïense ziekenhuisgevel. Maar moet men er daarom een middeleeuws complex neerpoten? Dat zou ongetwijfeld leuk staan in Disneyland of in de Efteling, niet in een stad die dynamiek en ontwikkeling moet uitstralen.

Maar dat even terzijde. Wat me dus weer opviel en aan het denken zette, is die opvallende afkeer van extreemrechts tegenover moderne kunst. Eerder al noemde Van Langenhove het Luikse station (dat tot de mooiste ter wereld wordt gerekend) een afschuwelijk gebouw. Van zijn Nederlandse tegenhanger, de nog radicalere Thierry Baudet, is al langer bekend dat hij een bloedhekel heeft aan moderne kunst. Hij zou het liefst nog alles in Nederland herbouwen in de neostijlen die het begin van de vorige eeuw domineerden. Maar deze afkeer is al veel ouder, sprak Adolf Hitler niet van "entarterte Kunst"? Wilde deze man Berlijn niet vullen met hopen neoclassicistische bouwwerken? Niet echt een mooie referentie als je het mij vraagt.

Nu komen we aan de vraag waar die historische afkeer van extreemrechts voor moderne kust komt. Zijn ze simpelweg te dom of te lui om kunst te begrijpen? Weten ze dat hun doelpubliek te dom of te lui is en spelen ze daarop in? Dringen ze zo door in hun conservatisme dat ze werkelijk alles uit deze tijd slecht vinden?

Of zijn ze misschien bang van de boodschap die de kunst met zich meedraagt, een boodschap misschien haaks op de rechtse principes, een die mensen anders kan doen denken en twijfel genereren? Is het de internationaliteit en interculturaliteit van deze kunst? Of wacht, misschien is moderne kust wel te persoonlijk. Meer dan bij klassieke kunst wordt de schoonheid van een werk niet in het werk, maar in de toeschouwer zelf bepaald. Niet echt bevorderlijk voor het fascistische groepsprincipe. 

Allemaal problemen die zich niet voordoen bij een Rubens of Breugel, die men tegenwoordig graag gebruikt (misbruikt?) om de Vlaams-nationalistische geest te spijzen.

Laten we dan mooi eindigen met dit pareltje: